Ένα βιβλίο ‘πρόσφυγας’

Θεός και Κεφάλαιο. 

Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας

Δεν συνηθίζεται, γιατί δεν είναι εύκολη υπόθεση, να γράφει κανείς για θέματα που ενοχλούν, επειδή αποκαλύπτουν την ανηθικότητα και την εγκληματικότητα της εκάστοτε κυρίαρχης τάξης που επιβάλλει, με άδικους νόμους, σκοταδιστικούς μύθους και με τη βία των κατασταλτικών μηχανισμών, συστήματα κοινωνικής ανισότητας, ρατσισμού και φασισμού σε βάρος των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, σε βάρος της κοινωνίας, της Φύσης και της ανθρωπότητας. Το εγχείρημα καθίσταται δυσκολότερο όταν αυτά που γράφεις ‘προσβάλλουν την πίστη’ και τις περί κοινωνίας ιδέες των θυμάτων της εκάστοτε κυρίαρχης τάξης, που τα σκοταδιστικά και εξουσιαστικά ιερατεία φύτεψαν μεθοδικά και επίμονα στο μυαλό τους και τους έκαναν να πιστέψουν ότι είναι δικές τους, αν και στην ουσία είναι εναντίον τους. Θύματα που όταν φανατιστούν και χάσουν ολότελα την προσωπικότητά τους μπορούν να κάψουν βιβλία, βιβλιοθήκες κι ανθρώπους, ακόμα και να σκοτώσουν και να σκοτωθούν. 

 
Πολύ περισσότερο δεν είναι εύκολο να βρεθεί εκδότης για ‘βλάσφημα και αντεξουσιαστικά βιβλία’. Αλλά κι αν βρεθεί κάποιος που σέβεται τον εαυτό του ως διακινητής των ιδεών και της γνώσης, ως υπερασπιστής της ελευθερίας της σκέψης και της πνευματικής δημιουργίας, τότε θα σκοντάψεις πάνω στην ομερτά των καθεστωτικών, κομματικών και μη, ΜΜΕ τα οποία θα σε αγνοήσουν τιμωρώντας σε για την ‘αυθάδειά σου’ απέναντι στο σύστημα κυριαρχίας τους. Αλλά κι αν τελικά ‘βρεθείς στον πηγαιμό για την Ιθάκη’ σου, δεν θα ’ναι μακρύς ο δρόμος σου εξαιτίας της απροθυμίας κάποιων, ευτυχώς όχι όλων, βιβλιοπωλών να σε παρουσιάσουν στο κοινό τους Απροθυμία και δισταγμός που συναντάς ακόμα και σε ανθρώπους που μπορούν και θέλουν να το παρουσιάσουν στο κοινό, αλλά δεν το ‘ρισκάρουν’, από το φόβο της πολύμορφης εξουσίας.

Το βιβλίο ‘Θεός και κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας’, έφτασε σαν τυχερός ‘πρόσφυγας’ μετ’ εμποδίων και με χίλια ζόρια, χάρη στην αποφασιστικότητα των εκδόσεων ΚΟΥΚΚΙΔΑ, στα ράφια μερικών βιβλιοπωλείων και κατάφερε να εξαντλήσει την πρώτη του δοκιμαστική έκδοση μέσα σε ελάχιστους μήνες, πράγμα που αποδείχνει ότι υπάρχει δίψα για γνώση, ότι δηλαδή υπάρχει αναγνωστικό κοινό για βιβλία που δεν παραπλανούν και κοιμίζουν αλλά ενημερώνουν, προβληματίζουν και αφυπνίζουν. Αυτό το κοινό που διάβασε, αξιολόγησε θετικά αυτό το βιβλίο και το τίμησε ήδη με πέντε  βιβλιοπαρουσιάσεις, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Τρίκαλα και Καρδίτσα και ετοιμάζονται η Λαμία και το Αγρίνιο και ποιος ξέρει που αλλού ακόμα, και επιμένει να έχει τη δική του άποψη για τα πράγματα και για τον κόσμο στον οποίο ζει και ψάχνει ακόμα για χρήσιμα βιβλία γνώσης, θέλουμε να το ευχαριστήσουμε με τη δεύτερη έκδοση αυτού του βιβλίου. Επιπλέον θεωρούμε υποχρέωσή μας να παρατείνουμε την παρουσία αυτού του βιβλίου στον δημόσιο διάλογο, ο οποίος δεν έβλαψε ποτέ και κανέναν εκτός από τις δυνάμεις εκείνες που μας θέλουν βωβούς, τυφλούς, κωφούς και δούλους ‘θεών’ και αφεντικών.

Και τέτοιες είναι οι δυνάμεις του κεφαλαίου, της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, οι διαπλεκόμενες θρησκείες και ιδεολογίες, συμφέροντα  και εξουσίες, που δεν λογαριάζουν και δεν φοβούνται τίποτα εκτός από τον σκεπτόμενο άνθρωπο, τις ενημερωμένες, ακηδεμόνευτες και αυτενεργές δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, όπως αυτές όλο και περισσότερο εκφράζονται μέσα από τα νέα κοινωνικά κινήματα, τα οποία χτίζουν αθόρυβα τον καινούργιο κόσμο της κοινωνικής ισότητας μέσα στον παλιό της οικονομικής και κοινωνικής ανισότητας που παράκμασε και φεύγει. Όπως φοβούνται και από τους όλο και περισσότερο, όλο και περισσότερους συνειδητοποιημένους Πολίτες, η διαρκώς αυξανόμενη ταξική και κοινωνική αφύπνιση των οποίων αναδείχνεται σταδιακά σε εφιάλτη του κεφαλαίου και των ‘ιερών νυχτοφυλάκων’ του, αλλά και στην μοναδική ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο, για τον κόσμο της κοινωνικής ισότητας, της άμεσης δημοκρατίας και του οικουμενικού ουμανιστικού πολιτισμού.

Δύσκολα τα πράγματα, αλλά, όποιος μαζεύει, μεθοδικά και επίμονα, επιστημονικά έγκυρη και κοινωνικά χρήσιμη γνώση, για να μην άγεται και φέρεται ως φερέφωνο σκοταδιστικών μύθων και εξουσιαστικών ιδεολογιών αλλά για να έχει δική του στέρεη γνώμη, γνωρίζει καλά ότι, με τη Λογική των αιώνων, των Λαών και των αγώνων…, κι όμως η ανθρωπότητα κινείται προς το διαχρονικό της όραμα, προς την αταξική κοινωνία.

Κώστας Λάμπος,

Δάσος Χαϊδαρίου, Φεβρουάριος 2016

Παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Λάμπου:

«Θεός και Κεφάλαιο.

Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας»

Καρδίτσα, 22 Μάη 2016

(Αριστοτέλης, Τσόγκας, Κρύστα Λάππα, Κώστας Λάμπος, Βαγγέλης Κατσαρός Σωκράτης Βασιλάκος)

*
Ένα βαθειά ανθρωπιστικό βιβλίο

Κρύστα Λάππα
Φιλόλογος και Πρόεδρος της Κίνησης για το Περιβάλλον, τον 
Άνθρωπο και την ποιότητα ζωής ΟικόΣφαιρα 

Γνώρισα πρώτα το βιβλίο και μετά τον συγγραφέα. Αν κάποιος μου ζητούσε να χαρακτηρίσω το συγγραφέα Κώστα Λάμπο με μία μόνο λέξη, θα έλεγα ότι είναι ανθρωπιστής, ιδιότητα που γίνεται ολοφάνερη από τις πρώτες κιόλας  σελίδες αυτού του δοκιμίου.

Ξεκινάω λοιπόν αυτή την παρουσίαση με την εικόνα του εξωφύλλου και θεωρώ ότι θα ήταν μεγάλη παράλειψη, εάν δεν το έκανα, γιατί κατά τον σοφό λαό « μια εικόνα ίσον χίλιες λέξεις»

Διακρίνουμε στο επάνω μέρος του βιβλίου την φράση «In God We Trust» ή αλλιώς «στον θεό που πιστεύουμε». Η φράση αυτή μπήκε στο δολάριο την 1η Οκτωβρίου 1957 και κάθε άλλο παρά αθώα ήταν. Δήλωνε και δηλώνει ότι οι Αμερικανοί, σε αντίθεση με τους άθεους κομμουνιστές, πιστεύουν στον Θεό. Δεν ήταν παρά άλλη μια έμπνευση του Μακαρθικού καθεστώτος, που κυνηγούσε μάγισσες. Η προπαγάνδα πέρασε και στα χαρτονομίσματα. Ήταν η εποχή του ρατσισμού, της συνταγματικής αυθαιρεσίας και του Χούβερ, που κυβερνούσε υπόγεια την Αμερική…

Το 1990 έγινε μια προσπάθεια να απαλειφθεί η φράση, αλλά ο δικαστής έκρινε ότι δεν έχει θρησκευτικό περιεχόμενο και απέρριψε την αίτηση. Φυσικά, ποτέ δεν εξήγησε το σκεπτικό του και γιατί η φράση  «In God We Trust» δεν είναι θρησκευτικού περιεχομένου.

Σήμερα, περίπου 30 εκατομμύρια Αμερικανοί δηλώνουν άθεοι, αν και χρήστες του θεϊκού δολαρίου. Πριν καμιά δεκαριά χρόνια, ένας άθεος άρχισε να κυκλώνει με κόκκινο στυλό, σχηματίζοντας το σήμα του απαγορευτικού στη λέξη «God». Τα συγκεκριμένα δολάρια, αν και άθεα, γίνονταν πάντα αποδεκτά. Η πράξη του βρήκε κι άλλους μιμητές. Το ερώτημα είναι, γιατί δεν βγαίνει η φράση; Γιατί ο σκοταδισμός την επέβαλλε κι αυτός την υπερασπίζεται.

Στο site του ο άθεος ακτιβιστής Mitchell Kahl, προτρέπει τους Αμερικάνους με την εξής φράση: «Use a red pen or stamp to «de-God» all of your paper money. It’s fun. It’s easy» (Χρησιμοποίησε ένα κόκκινο στυλό ή σφραγίδα, για να «απο-θεοποιήσεις» τα χαρτονομίσματά σου. Έχει πλάκα. Είναι εύκολο).

Στο βιβλίο του Κώστα Λάμπου με εντυπωσίασε ο μεγάλος όγκος της βιβλιογραφίας, ο οποίος καταδεικνύει και το μέγεθος της όλης προσπάθειας και την προσήλωση του συγγραφέα στο θεματικό κέντρο.

Η λειτουργία της βιβλιογραφίας δεν είναι μόνο αποδεικτική, παραμένοντας στατική, αλλά χρησιμοποιείται με τέτοιο τρόπο, ώστε προσδίδει  ζωντάνια στο έργο και σε πολλά σημεία είχα την αίσθηση του ζωντανού διαλόγου του συγγραφέα π.χ. με τον Αριστοτέλη, τον Stephen Hawking, την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, τον Σίγκμουντ Φρόιντ και πολλούς άλλους.

Φράσεις και αποφθέγματα συγγραφέων ενσωματώνονται δημιουργικά στο βιβλίο και του χαρίζουν ζωντάνια και  παραστατικότητα.

Αυτό δεν είναι κάτι συνηθισμένο σε αποδεικτικά δοκίμια.

Το συγκεκριμένο δοκίμιο είναι βαθιά ανθρωπιστικό. Διαφαίνεται η αγωνία του συγγραφέα για την καθολική  ευημερία  και ευτυχία του ανθρώπου μέσα από την ενημέρωση, την συνειδητοποίηση, τη συνεργασία, μακριά από σκοταδιστικούς μύθους που τον απομακρύνουν από την αλήθεια, την αντικειμενικότητα, από την ίδια τη φύση του.

Ο Κώστας Λάμπος διερευνά αρχικά την επιστημονική αλήθεια όσον αφορά στην ύπαρξη του κόσμου και της ζωής και το πώς ο άνθρωπος προσέγγισε αυτή την αλήθεια μέσα από τις επιστημονικές ανακαλύψεις, ξεπερνώντας τις μη λογικές μεταφυσικές απαντήσεις, οι οποίες αρχικά συμβάδιζαν και με το χαμηλό επίπεδο γνώσεων. Η άγνοια άλλωστε είναι η μεγαλύτερη σύμμαχος της εξουσίας. Εύκολες απαντήσεις όμως δεν υπάρχουν. Ή τουλάχιστον δεν πρέπει να υπάρχουν.

Από τη φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων που σταδιακά άρχισε να αποκόβεται από την επιστήμη και να μεταλλάσσεται σε φιλοσοφοθεολογία μέχρι την σημερινή αμφισβητούμενη θεωρία του Bing Bang ο συγγραφέας κάνει ένα μεγάλο ταξίδι προς την αλήθεια που στηρίζεται σε απτές αποδείξεις. Εξάλλου, οι τελευταίες θεωρίες στον τομέα της αστρονομίας που  ισχυρίζονται ότι  το σύμπαν είναι παράλληλο φαίνεται να τον επιβεβαιώνουν.

Ο φημισμένος για την εργασία του πάνω στη θεωρία των χορδών Burt Ovrut, Καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, φαντάστηκε δύο σύμπαντα (με-) βράνες, σαν το δικό μας, που χωρίζονται από ένα μικρό κενό της τάξεως  των 10-32 μέτρων. Δεν μπορεί όμως να υπάρξει επικοινωνία μεταξύ των δύο κόσμων, εκτός από την βαρυτική έλξη του παράλληλου σε μας σύμπαντος, η οποία θα μπορούσε να διασχίσει αυτό τα μικροσκοπικό κενό. Με τη θεωρία του Ovrut, τα προβλήματα γύρω από το Big Bang (από τι ξεκίνησε και τι προκάλεσε την έναρξη του Big Bang) αντικαθίστανται από ένα αιώνιο κοσμικό κύκλο, η επιπλέον βαρυτική δύναμη που αναγκάζει το σύμπαν να αλληλεπιδράσει με το άλλο σύμπαν (αλληλεπίδραση βράνης-βράνης).

Στη συνέχεια ο συγγραφέας καταπιάνεται με το θέμα της ψυχής διαπιστώνοντας  αρχικά ότι ψυχή σημαίνει άνθρωπος και διαιρώντας την σε ατομική ψυχή με την έννοια του ατομικού Eίναι, του Εγώ και σε συλλογική ψυχή με την έννοια του κοινωνικού Eίναι, του Εμείς που διαμορφώνεται από το υλικό των κοινών αγώνων για την επιβίωση και των κοινών οραμάτων για την βελτίωση των όρων ύπαρξης και επιβίωσης.

Δείχνει με ποιους τρόπους η απροσδιοριστία αναφορικά με τη φύση, την ουσία, τον ρόλο και την έδρα της ψυχής επέτρεψε πλήθος ερμηνειών και παρερμηνειών, έθρεψε σκοταδιστικούς μύθους και προκαλεί από καταβολής των μεταφυσικών θρησκειών αλλεπάλληλους κύκλους θεωρητικών, φιλοσοφικών και θρησκευτικών συζητήσεων και συγκρούσεων και με ποιο τρόπο τελικά όλες αυτές οι θεωρίες λειτουργούν ως εργαλείο εξουσιασμού.

Κάνοντας όλο το ταξίδι από την ιδέα περί ψυχής των πρωτόγονων κοινωνιών μέχρι και σήμερα ερευνά μεταξύ άλλων και με ποιο τρόπο η ιδεαλιστική  φιλοσοφία του Πλάτωνα, κόντρα στη φυσική φιλοσοφία των Ιώνων φιλοσόφων, κατασκεύασε την «αθάνατη ψυχή», πως γεννήθηκε η θρησκευτική φιλοσοφία και με ποιο τρόπο τελικά λειτούργησε ως παραπλανητική πολιτικοκοινωνική θεωρία της εξουσίας μέχρι τους σύγχρονους χρόνους.

Από τη Σεισάχθεια του Σόλωνα ή αλλιώς κατά τον συγγραφέα, (αντιγράφω τη φράση του) «ταξικό περιτύλιγμα της νομοθετικής παγίδας του Σόλωνα», τον Καρτέσιο που πρώτος επιχείρησε να αμφισβητήσει μερικές από τις δήθεν αιώνιες αλήθειες του χριστιανισμού, τη Γαλλική επανάσταση και τον προδοτικό συμβιβασμό του καινούριου με το παλιό που προδιέγραψε την αποτυχία της, την Αναγέννηση και το Διαφωτισμό, μέχρι την σύγχρονη αστρονομική επιστήμη και την εξελικτική βιολογία, ο Κώστας Λάμπος κάνει μια μεγάλη περιπλάνηση στον κόσμο των ιδεών, θεωριών, απόψεων, περί ψυχής. Άλλωστε, όπως επισημαίνει, δεν μπορεί να υπάρξει ενιαία και ουδέτερη φιλοσοφία σε ταξικές κοινωνίες.

Στο σημείο αυτό συντάσσεται με την άποψη του Καρλ Μαρξ ότι χρέος της φιλοσοφίας δεν είναι να ερμηνεύσει απλώς τη σχέση του Είναι και της Νόησης, που αφήνει ανοιχτό το παράθυρο για αυθαίρετες ιδεαλιστικές, θεολογικές και ιδεολογικές παρερμηνείες του Είναι και της Νόησης, αλλά να συμβάλει στην αλλαγή του Είναι προς το καλύτερο, με σκοπό την απελευθέρωση της Νόησης από τους διάφορους μύθους, για την μεγαλύτερη κατανόηση του Είναι γενικά και για την ειρήνευση και την ευτυχία της ατομικής, κοινωνικής και οικουμενικής ύπαρξης.

Αυτό το τελευταίο θεωρώ ότι είναι σίγουρα ένα αισιόδοξο μήνυμα.

Στο κεφάλαιο Βιόσφαιρα –Xημεία: Δημιουργός της ζωής, ο συγγραφέας από το ‘είμαστε ό,τι τρώμε’, περνάει στο ‘είμαστε ό,τι πιστεύουμε’ και δίνει τα χαρακτηριστικά του θρησκευόμενου, του θρησκόληπτου, του θρησκευτικά φανατισμένου, του σκεπτικιστή, του άθεου και τέλος του ουμανιστή.

Η αντικειμενική πραγματικότητα βέβαια μας λέει πως πάνω απ’ όλα είμαστε φυσικοχημεία.

Γι’ αυτό το λόγο στη συνέχεια του βιβλίου  για την καλύτερη κατανόηση της φύσης και της σημασίας της χημείας του οργανισμού γίνεται μια παρουσίαση των βασικών αδένων και των ορμονών, πως λειτουργούν, τι παράγουν και πως εν τέλει  καθορίζουν την ύπαρξή μας.

Με το αξίωμα του Μαξίμ Γκόργκι «Όταν η εργασία είναι χαρά , η ζωή είναι ωραία. Όταν η εργασία είναι καθήκον, η ζωή είναι σκλαβιά», ξεκινά την προσπάθειά του ο συγγραφέας να εξηγήσει πώς ο κοινωνικός καταμερισμός της εργασίας, ως δυισμός της κοινωνίας διασπά την κοινωνία στα δύο, τις συνέπειες αυτής της διάσπασης και πως ο λεγόμενος «κοινωνικός καταμερισμός» της εργασίας που στην κυριολεξία είναι απάνθρωπος και αντικοινωνικός, συνδέεται με την βίαιη εμφάνιση της πατριαρχικής οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας, της θρησκείας και του κράτους των εξουσιαστών.

Το πέρασμα από την κοινοκτημοσύνη στην πατριαρχική ατομική ιδιοκτησία υποβάθμισε τα άλλα μέλη της πατριαρχικής οικογένειας σε κτήματα-εξαρτήματα της εξουσίας του πατέρα αρχικά και του Θεού –πατέρα αργότερα. Η φετιχοποίηση σήμερα του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου δεν είναι παρά το αποτέλεσμα της διαρκούς, άμεσης και έμμεσης ιδεολογικής χειραγώγησης του κοινωνικού συνόλου, μέσω των θεσμών και των μηχανισμών των κατασκευαστών των φετίχ, με σκοπό την απόκρυψη του αλλοτριωτικού χαρακτήρα των οικονομικών δομών, των παραγωγικών και κοινωνικών σχέσεων του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής.

Υπέρμαχος της γνώσης που προκύπτει από την έρευνα, της απόδειξης, της λογικής και της επιστήμης, ο Κώστας Λάμπος απορρίπτει την πίστη, που δεν είναι αντικειμενική γνώση, αλλά παράλογη, αντεπιστημονική και αναπόδεικτη θρησκευτική δοξασία.

Θα κλείσω το δικό μου κομμάτι της παρουσίασης με ένα απόσπασμα από τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, το οποίο δίνει μια αισιόδοξη προοπτική στο μέλλον.

Αναφέρει λοιπόν ο συγγραφέας:

«Για να σωθεί η ανθρωπότητα από τη σκοταδιστική και καταστροφική καπιταλιστική βαρβαρότητα υπάρχει μόνο ένας και μοναδικός δρόμος, ο δρόμος της καθολικής και της ριζικής ουμανιστικής απo-καπιταλιστικο-ποίησης και αποθρησκειοποίησης, ο δρόμος της κοινωνικής ισότητας, της επιστήμης, της Γνώσης και της ελευθερίας».

Παρουσίαση

που έγινε στο Βιβλιοπωλείο ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ
στην Πάτρα, 15 Απριλίου  2016

Θρησκεία και Εξουσία ως ‘Ελλάς, Ελλήνων Χριστιανών’

Νατάσα Μερτίκα*

Στο βιβλίο ‘Θεός και Κεφάλαιο’ ο Κώστας Λάμπος καταγράφει την πορεία της ανθρωπότητας διαχρονικά, από τις πρωτόγονες κοινωνίες μέχρι σήμερα. Μελετάει και αναλύει τους σημαντικότερους σταθμούς στην εξέλιξή τους.

Με όπλο τη γνώση και παραθέτοντας τα αποτελέσματα των ερευνών των επιστημών, μας βοηθάει να κατανοήσουμε τον διαρκή αγώνα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού ενάντια στους σκοταδιστικούς μύθους, ‘περί ύπαρξης θεού’ και του ρόλου των θρησκειών στην στήριξη της εξουσίας.

Ο Κώστας Λάμπος φωτίζει τον ρόλο των θρησκειών και των ιερατείων στην πλαστογράφηση και μεταχρονολόγηση των κειμένων προς όφελος της εξουσίας και την προσαρμογή τους ανάλογα με τις εξελίξεις της επιστήμης. Ανατρέχοντας στα ίδια τα κείμενα των ιερατείων, μας θυμίζει τον ρόλο τους στην αντιμετώπιση της γυναίκας ως διπλής δούλης του θεού και του άνδρα αφέντη και τις ολέθριες συνέπειες, ιδιαίτερα κατά τον Μεσαίωνα.

Στον σύγχρονο καπιταλισμό ο ρόλος των θρησκειών και η στήριξή τους στην εξουσία είναι ολοκληρωτική. Στην Ελλάδα και στην διάρκεια της δικτατορίας με το μότο ‘Ελλάς, Ελλήνων Χριστιανών’, η επίσημα ιεραρχία της Εκκλησίας, εκτός από τις ορκωμοσίες της Χούντας, υπήρξε παντελώς απούσα για τους φυλακισμένους, τους εξόριστους και τις οικογένειές τους. Αλλά και η επόμενη εκκλησιαστική ιεραρχία, όπως μας είπε η ίδια, δεν πήρε είδηση τι γινότανε στην περίοδο της Χούντας, επειδή ‘μελετούσε τα γραφάς’.

Ο συγγραφέας Κώστας Λάμπος, μας αναλύει τον ρόλο ορισμένων επιστημόνων στην στήριξη της εξουσίας. Σε μια πλούσια βιβλιογραφία που μελετάει διαχρονικά, η οποία είναι ένας θησαυρός γνώσεων, παραθέτει τα συμπεράσματά του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πλήθος των ασθενειών που αναφέρει ως ψυχικές ασθένειες το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρίας, υιοθετώντας αυθαίρετες θεωρίες περί χημικών ανισορροπιών ορισμένων εγκεφάλων.

Σε αντιπαράθεση αυτού του παραδείγματος αναφέρω την μαρτυρία της Κίττυς Αρσένη στο Συμβούλιο της Ευρώπης για τα βασανιστήρια που υπέστη στην ταράτσα της Μπουμπουλίνας και τις συνέπειες που αυτά είχαν στην υγεία της. Απαντώντας δε στον ανταποκριτή του Νew York Times, είπε πως «περνώντας κάποιος από μια τέτοια δοκιμασία, τον μόνο γιατρό που δεν χρειάζεται είναι ο ψυχίατρος», (Βλέπε, Αρσένη Κίττυ, Μπουμπουλίνας 18, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 2005).

Αλλά, την ίδια γνώμη είχε και ο γιατρός Ασφαλείας του κολαστηρίου της οδού Μπουμπουλίνας, Νίκος Κιούπης, που μου μέτραγε τους σφυγμούς και με εύρισκε πάντα γερή για περισσότερη φάλαγγα…

Καταλήγοντας, δανείζομαι τα λόγια του Κώστα Λάμπου στο εισαγωγικό σημείωμά του, συμφωνώντας μαζί του: «Η πραγματικότητα, όπως αυτή εκφράζεται από την ιστορική εμπειρία, δείχνει πως η κοινωνία-ανθρωπότητα πορεύεται σταδιακά, αργά ίσως αλλά σταθερά, με τους δικούς της ρυθμούς, προς την πνευματική και κοινωνική απελευθέρωσή της, προς την αταξική κοινωνία, προς έναν καλύτερο κόσμο, χωρίς σκοταδιστικούς μύθους και εξουσιαστικές ιδεολογίες, χωρίς θεούς και αφέντες, με πρότυπο τον Νέο Άνθρωπο, τον συνειδητοποιημένο, τον δημιουργικό και ευτυχισμένο άνθρωπο, τον homo humanisticus universalis»

____________________

* Η Κοινωνιολόγος Νατάσα Μερτίκα, είναι ένα από τα κορίτσια της βροχής που στο κολαστήριο της οδού Μπουμπουλίνας, βίωσαν στο πετσί τους τη διαπλοκή εξουσίας και θρησκείας στα πέτρινα χρόνια της ‘Ελλάδας Ελλήνων Χριστιανών’.